piątek, 28 lipca 2017

"Tego lata w Zawrociu" Hanna Kowalewska


Ocena: 4+/6
Rok pierwszego wydania: 1998


Książkę czytałam już kilka lat temu. Pamiętałam raczej tylko wrażenie, raczej pozytywne, z fabuły-niewiele. Gdy zobaczyłam w księgarni kolejne wznowienie, przypomniało mi się o tym tytule i z ciekawości, jakie tym razem zrobi na mnie wrażenie-przyniosłam z biblioteki.
To książka-puzzle. Z kawałków układamy rodzinną historię.
Matylda, 30-latka, mieszkanka "dziupli" na ostatnim piętrze bloku z wielkiej płyty w dużym mieście, dostaje w spadku po babce dom-siedlisko na prowincji. Dlaczego akurat ona? Pytanie tym bardziej ważne, że wiele lat temu babka wyrzekła się swojej córki i wnuczki, przez co Matylda widziała ją tylko raz w życiu i praktycznie nie znała. Dopiero teraz, z zapisków babki i małomiasteczkowych znajomości, układa obraz przeszłości. Wyłania się z niej postać bardzo kontrowersyjna, która miała odwagę być inna niż wszyscy, miała swoje poglądy, tajemnice i grzechy. Do tego Matylda-osoba o różnych obliczach, zaskakująca.
Powieść zbudowana z pytań. Pisana w formie monologu skierowanego do zmarłej ofiarodawczyni, jako kontynuacja dziennika prowadzonego przez babkę Aleksandrę.Wyjątkowo wnikliwe, bystre spojrzenie na rzeczywistość , świetna analiza psychiki człowieka. Bohaterowie, którzy są tak naprawdę antypatyczni, egoistyczni. Odrzucenie miłości dla ambicji. A to wszystko napisane językiem bardzo plastycznym, poetyckim, bez zbędnego rozwadniania, słodzenia. Prawdziwa uczta!
Jedyny mój zarzut, to nieco momentami nużące powtórzenia, te same pytania zadawane wielokrotnie i brak odpowiedzi na nie. Odpowiedzi wyłaniają się stopniowo, w miarę upływu akcji.
Powieść ma kontynuację w kilku kolejnych częściach. Pewnie stopniowo będę po nie sięgać.

wtorek, 25 lipca 2017

"Nie ma ekspresów przy żółtych drogach" Andrzej Stasiuk

Ocena: 4/6
Rok pierwszego wydania: 2013


Zbiór krótkich felietonów na temat podróży, które autor ma już za sobą. Opowiastki o polskich drogach, stepach i mrozach dalekiego wschodu. O lotniskach, dworcach, żebrakach. Przepojone melancholią. Autor patrzy na zjawiska i poznanych ludzi w sposób bardzo realistyczny. Opisuje biedę, smród, brzydotę, tandetę świata stworzonego przez człowieka. I pochyla się nad pięknem natury. Wyłuskuje niuanse. Prostym językiem pisze o szczegółach każdego miejsca, które jest warte wspomnienia.
Teksty ukazywały się już wcześniej w różnych czasopismach.

poniedziałek, 24 lipca 2017

"Wilk stepowy" Hermann Hesse

Ocena: 5+/6
Rok pierwszego wydania: 1927


Wilk stepowy - nędzny pustelnik pośrodku świata, którego celów nie podziela, którego radości są mu obce. Nie może zrozumieć ani dzielić przyjemności, o które starają się i dobijają tysiące ludzi. Natomiast tego, co dla niego jest radością, świat szuka w poezji, a w życiu uważa za obłęd. Jeśli świat i masowe rozrywki mają rację, jeśli rację mają zamerykanizowani ludzie, zadowoleni z byle czego, to wilk stepowy nie ma racji, jest szaleńcem, jest naprawdę zabłąkanym zwierzęciem w obcym, niezrozumiałym świecie, zwierzęciem, które nie może znaleźć swojego legowiska, pożywienia i chęci do życia.
Harry, główny bohater, jest pewien, że jego dusza ma dwoisty charakter. Raz jest człowiekiem, pełnym wyższych celów, wartości i ideałów. Kiedy indziej górę bierze wilk stepowy i jego prymitywne żądze oraz wielka, wszechogarniająca samotność. "Nie nauczył się jednak zadowolenia z samego siebie i ze swego życia (...) pochodziło to prawdopodobnie stąd, że w głębi serca zawsze wiedział (...) iż właściwie nie jest człowiekiem, lecz wilkiem ze stepu".
Gdy przypadkowo spotkany, dziwny człowiek wręcza mu "Traktat o Wilku Stepowym", Harry w opisach odnajduje siebie. Jednak odkrywa jeszcze inną prawdę: psychika człowieka nie jest jedynie dwoista, lecz składa się z tysięcy różnych odcieni.
Bardzo trudno opisać tę książkę. Jest wielopłaszczyznowa, porusza egzystencjalne struny, zadaje ponadczasowe pytania. Każdy czytelnik odnajdzie w niej coś innego, odnajdzie siebie.Każdy odczyta ją inaczej, przez pryzmat własnej osobowości, czasu i miejsca w którym żyje.
Choć Hesse napisał "Wilka" prawie 100 lat temu, jego spostrzeżenia są niesamowicie aktualne również dziś. Co więcej, kilka razy miałam wrażenie, jakby przepowiadał przyszłość, upadek pewnych wartości, gloryfikowanie miałkości...("Zobaczymy, że to wszystko, podobnie jak dzisiaj początki radia, posłuży ludziom do ucieczki od samych siebie i wytkniętego sobie celu i do otaczania się coraz gęstszą siecią rozrywek i bezużytecznej krzątaniny")
Podobno powieść zawiera sporo elementów autobiograficznych, a Harry jest alter ego autora.
Można by pokusić się o opinię, że to powieść o samotności i depresji ("Samotność jest niezależnością, życzyłem jej sobie i zdobyłem po długich latach. Jest zimna, o tak, ale jest też cicha, cudownie cicha i wielka, jak zimne, ciche przestworza, po których wirują gwiazdy"). Jednak jest to raczej utwór o uzdrowieniu, odnalezieniu radości, przyjemności w rzeczach  zwykłych, codziennych, prozaicznych...("(...) stanowiły własność i wartość mojego życia i trwały nadal niezniszczalne, jako przeżycia przemienione w gwiazdy. Mogłem o nich zapomnieć, lecz przecież nie mogłem ich zniszczyć, stanowiły bowiem legendę mojego życia. (...) Moje życie było uciążliwe, pogmatwane i nieszczęśliwe, wiodło ku rezygnacji i zaprzeczeniu, było gorzkie od soli losu całego człowieczeństwa, ale było bogate, dumne i bogate, i nawet w nędzy jeszcze królewskie. Choćby ten mały odcinek drogi, wiodący do zagłady, został Bóg wie jak żałośnie roztrwoniony, to jądro tego życia było szlachetne, miało swoje oblicze i rasę, nie liczyło się na grosze, lecz na gwiazdy")
Piękny język i styl czynią lekturę wręcz ucztą czytelniczą. Jest wspaniałym wyjątkiem w zalewającej nas papce wydawniczej. To powieść pełna metafizyki, zwłaszcza od momentu, kiedy Harry trafia do magicznego teatru Pabla.
Niezaprzeczalnie "Wilk stepowy" zasługuje na miano arcydzieła, klasyki gatunku.

poniedziałek, 17 lipca 2017

"Sekretne życie drzew" Peter Wohlleben

Ocena: 5/6
Rok pierwszego wydania: 2015



Jak wygląda drzewo-każdy wie. O jego wewnętrznej budowie oraz procesach życiowych uczą w szkole ne lekcji biologii. Czy zatem taka zwyczajna roślina może mieć przed nami jakieś tajemnice? Peter Wohlleben twierdzi, że tak!
Ten niemiecki leśnik z ponad dwudziestoletnim stażem porzucił posadę urzędnika, by w praktyce badać życie lasu, opiekować się nim oraz dzielić swą wiedzą z zainteresowanymi.
Gdy czytam "Sekretne życie drzew" mam wrażenie, jakbym przenosiła się do baśniowego świata zamieszkanego przez niesamowite stworzenia. Okazuje się, że drzewa przyjaźnią się ze sobą, konkurują, współpracują, dbają o potomstwo....
W jaki sposób substancje odżywcze czy woda są w stanie wędrować co góry, przecząc prawom fizyki? Czy lasy rzeczywiście zapobiegają efektowi cieplarnianemu? Oprócz odpowiedzi na te i wiele innych pytań w książce można znaleźć mnóstwo ciekawostek, także na temat organizmów żyjących w symbiozie z drzewami.
Autor porównuje też drzewa d ludzi, np. odzwierciedlenia kory szukając w skórze czy twierdząc, że korzenie są swego rodzaju mózgiem rośliny, która potrafi zapamiętywać różne fakty! Udowadnia też, że drzewa się pocą;)
Można by mnożyć takie ciekawostki, gdyż książka w nie obfituje. Zawiera również sporo naukowych informacji. Warto więc do niej zaglądać wielokrotnie, by wędrując po lesie, spojrzeć w nowy sposób na ten tajemniczy ekosystem.
Dla mnie książka nabiera wręcz symbolicznego znaczenia w dobie walki o Puszczę...
Napisana jest na tyle łatwym językiem, że spokojnie może stanowić lekturę dla starszego dziecka, interesującego się przyrodą. Dodatkowym atutem jest naprawdę ładne wydanie, twarda okładka, tłoczony tytuł, gruby, dobrej jakości papier. To wszystko sprawia, że lektura jest bardzo przyjemna, letnia i wakacyjna:)